یکی از جمله کامل ترین و عالی ترین آثار معماری هند، بنای زیبای تاج محل است. این بنا با ۵۸ متر ارتفاع در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو و در نزدیکی اگرا درمنطقه اوتار پرادش هندوستان واقع شده است.
قسمت‌های زیادی از تاج محل اکنون از بین رفته است. آنچه امروز از این بنا باقی مانده یک باغ اصلی به نام چهار باغ و ساختمان سفید مقبره که گویی روی یک سکو قرار گرفته و به رودخانه جمنا مشرف است.

“ادوین آرنولد”، شاعر انگلیسی، در توصیف تاج محل می نویسد: “این ساختمان به مانند دیگر بناها، صرفا یک کار معماری نیست، بلکه روی سنگ های زنده آن اشتیاق و علاقه شدید عاشقانه یک امپراتور حک شده است.”

رابیند رانات تاگور، شاعر و اندیشمند بنگالی هند این بنا را “قطره اشکی بر رخسار تاریخ” نامیده است .

و جهانیان تاج محل را به عنوان یکی از هفت عجایب دنیا شناخته اند.

معرفی تاج محل:
ساخت: به سال ۱۰۴۰ه.ق. تا ۱۰۵۷ ه.ق.
معمار: استاد عیسی و یا ملا مرشد شیرازی
تاج محل در دوران مغول و با بهره‌گیری از موتیفهای سنتی و عناصر معماری اسلامی مورد استفاده در مساجد ساخته شده است.
پلان مرکزی یک تمهید خاص و قابل قبول را به وجود می‌آورد. در ادامه حیاط مرکزی،گنبد،قوسها و سردرهای تزئین شده، معماری متشکل از فرم، فضا، نور و تزئینات را به وجود می‌آورد که قصد دارد با پدیدآوردن نمادهای مقتدرانه و صحیح، یک ساختمان دارای معانی فرهنگی را پدید آورد.
این بنا در کنار رود آگرا بر پا شده است . استقرار مزار در کنار رودخانه موجب شد که عمارت مزار از نواحی واقع در آن سوی رودخانه یا از سوی کسانی که از طریق رودخانه عبور می‌کردند، به خوبی قابل مشاهده باشد.
افزون بر این،اهمیت عمارت مزار از لحاظ بصری برای بازدیدکنندگان و زائران بیشتر نیز شد، زیرا جلوخان و دروازه ورودی باغ در امتداد محور طولی مجموعه و در سوی دیگر باغ قرار داشت، و استقرار مزار در سوی دیگر باغ و در امتداد همان محور نه تنها از اهمیت و شکوه بنا نمی‌کاهد، بلکه طولانی‌تر شدن مسیر و زمان دسترسی به آن و نقاط دید بیشتر در طی زمان طولانی‌تر تا هنگام رسیدن به آن بر اهمیت بنا افزوده است.

ایده های طراحی : پل عابر پیاده حقانی با هدف اتصال بافت مسکونی منطقه میرداماد به بخش شرقی اراضی عباس آباد طراحی شده است، محلی که دو پارک یکی در حاشیه اتوبان حقانی به صورت کشیده و خطی و دیگری در کنار محور ۲۸ اراضی عباس آبـــاد ( محور پیاده راه اصلی در حوزه فرهنگی اراضی عباس آباد ) به هم متصل می شود، اتصال جدید خود به منزله امتداد این دو پارک از فراز اتوبان عبور می کند و ضمن ایجاد سکوی دید شهر، باعث افزایش نفوذ پذیری به بخش شرقی اراضی عباس آباد می شود.

اختلاف تراز ۲۲ متری در دو نقطه شرقی و غربی اتوبان ، محدودیت های سایت از نظر ابعاد نشیمنگاه پل در دو طرف و تامین ارتفاع مورد نیاز برای عبور وسایل نقلیه از معابر زیر پل از مسایلی است که طرح بر اساس آن سازمان یافته است. بر این اساس طرح، سازه مونیومنتال فلزی است که سه رمپ به طول کلی ۲۵۰ متر را میسازد ، شکل گیری پروژه نه بر اساس یک ایده فرمال ، بلکه بر اساس دیاگرام شکل رمپ ها ، سازه ، محدودیت ها و در نهایت تناسبات و زیبایی شناسی طراح انجام شد .

فرانک لوید رایت به عنوان یکی از اشخاص مؤثر در معماری غربی مدرن به شمار می آید اساساً در طرح های مبتکرانه او،از سبک ساختمان سازی براساس اشکال طبیعی استفاده می شود که به عنوان معماری ارگانیک نامیده می شود .

رایت معماری ارگانیک را با عبارات زیر تعریف می کند :
۱- طبیعت : فقط شامل محیط خارج مانند ابرها،درختان وحیوانات نمی شود بلکه شامل داخل بنا واجزا ومصالح آن نیز می باشد
۲- ارگانیک : به معنای همگونی وتلفیق اجزا نسبت به کل وکل نسبت به اجزا می باشد.
۳- شکل تابع عملکرد: عملکرد صرف صحیح نمی باشد بلکه تلفیق فرم وعملکرد واستفاده از ابداع وقدرت تفکر انسان در رابطه با عملکرد ضروری است. فرم وعملکرد یکی هستند.

مدرسه خان مدرسه تاریخی است که توسط الله وردی خان و پسرش امام قلی خان در شهر شیراز و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شد.

مدرسه خان از جمله بناهای مدارس معروف و بزرگ علوم فقهی دوران صفویه می باشد که در محله اسحاق بیگ شیراز واقع گردیده است ؛ این بنا به همت الله وردی خان افشار والی شیراز و سپه سالار شاه عباس صفوی بنا گذاشته شد ، پس از مرگ ایشان پسرش سردار نامی ایران ، امام قلی خان در سال ۱۰۲۴ هجری قمری کار بنا را به اتمام رسانده ، زیر بنای این محل که به سبک بناهای درون گرا ساخته شده ۷۶۸۶ متر مربع می باشد.

پوشش گنبد در ایران پیشینه ای دیرینه دارد. کمبود چوبهای استوار و کشیده که در حقیقت عنصر اصلی پوشش تخت است، سبب شده است که پوشش سغ رواج پیدا کند و بخصوص در دهانه های وسیع تر جای پوشش تخت را بگیرد.

پوشش بر دو نوع است:
۱- پوشش تخت که با تیر چوبی و سنگ و غیره انجام می شود و چون مسطح است به آن تخت گویند.

۲- پوشش سغ که منحنی شکل است.

تعریف هندسی گنبد
در تعریف هندسی ، گنبد مکان هندسی نقاطی است که از دوران چِفدی مشخص حول یک محور قائم به وجود می آید.
اما در زبان معماری : گنبد پوششی است که بر روی زمینه ای گرد برپا شود.

برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…